ZAPISY NA PRZEDMIOTY DO WYBORU ODBĘDĄ SIĘ PRZEZ SYSTEM USOS OD DNIA 30.09.2022 R. OD GODZ. 10.00 DO 07.10.2022 R. DO GODZ. 12.00
Przedmioty do wyboru 2022/2023 - opisy
I r. I st. – opisy konwersatoriów semestr zimowy 2022/2023
Student zobowiązany jest w roku akademickim zaliczyć trzy przedmioty do wyboru –
jeden w semestrze zimowym, dwa w semestrze letnim.
ZAPISY NA PRZEDMIOTY DO WYBORU ODBĘDĄ SIĘ PRZEZ SYSTEM USOS OD DNIA 30.09.2022 R. OD GODZ. 10.00 DO 07.10.2022 R. DO GODZ. 12.00
Student wybiera JEDEN przedmiot spośród dwóch proponowanych.
Na zapisane zajęcia student chodzi od 03.10.2022 r.
- Dr hab. Urszula Pawluczuk
Wielonarodowość mieszkańców Podlasia
Wyjątkowość Podlasia z perspektywy wielowiekowego dziedzictwa kulturowego powstałego w wyniku współistnienia ze sobą bądź obok siebie wielu narodowości, grup etnicznych . Podlasie zamieszkiwali Polacy, posługujący się gwarami mazowieckimi, potomkowie Jaćwingów, Litwini, Rusini, mówiący gwarami o cechach białoruskich, ukraińskich i poleszuckich. Osiedlały się grupy narodowe Żydów, Niemców, Tatarów, Szkotów, Holendrów, Wielkorusów- Starowierów. Różnorodności narodowej, etnicznej towarzyszyły odmienności wyznaniowe.
- Mgr Grzegorz Makal
Kultura duchowa i religijność współczesnej Grecji
W ramach zajęć proponuję zapoznanie się z materiałem filmowym przedstawiającym różne aspekty życia religijnego we współczesnej Grecji z uwzględnieniem kontekstu kulturowego, antropologicznego oraz historycznego. Dziedzictwo duchowe oraz praktyki religijne współczesnej Grecji posiadają silne powiązania z kulturą chrześcijaństwa wschodniego, a niektóre z nich sięgają korzeniami czasów przedchrześcijańskich. W kontekście wpływu cywilizacji helleńskiej i bizantyńskiej na kształtowanie świadomości kulturowej Europy, współczesna kultura duchowa i religijność Grecji może wyjątkowo zainteresować badacza kultury. Dodatkowym aspektem jest obecność w świadomości powszechnej wielu stereotypów o tych tematach.
Przedmiot analizy będą stanowić wybrane relacje z rocznego cyklu świąteczno-liturgicznego współczesnej Grecji, uzupełnione o materiały filmowe z głównych ośrodków pątniczych oraz najstarszych i najbardziej wpływowych wspólnot monastycznych. Omawiane będą też indywidualne praktyki ascetyczne charakterystyczne dla religijności greckiej.
II r. I st. – opisy konwersatoriów sem. zimowy 2022/23
Student zobowiązany jest w roku akademickim zaliczyć cztery przedmioty –
dwa w semestrze zimowym, dwa w semestrze letnim.
ZAPISY NA PRZEDMIOTY DO WYBORU ODBĘDĄ SIĘ PRZEZ SYSTEM USOS OD DNIA 30.09.2022 R. OD GODZ. 10.00 DO 07.10.2022 R. DO GODZ. 12.00
Do wyboru DWA przedmioty spośród czterech proponowanych na semestr zimowy:
- Dr Karolina Radłowska
Wiedza i magia ludowa
Celem zajęć jest przybliżenie tematyki z zakresu wiedzy ludowej, magii i religii oraz wzajemnej relacji między tymi obszarami. Podczas spotkań omówione zostaną cechy religjności ludowej oraz klasyczne działy wiedzy ludowej takie jak: kosmogonia, astronomia, meteorologia, wiedza przyrodnicza (fauna i flora), oraz medycyna a także wiedza związana z określonymi umiejętnościami z zakresu kultury materialnej i twórczości artystycznej.
- Dr hab. Marek Kowalczuk
Spotkanie kultur: judaizm, chrześcijaństwo pierwotne i świat grecko-rzymski
Od czasu pojawienia się na Bliskim Wschodzie kultury hellenistycznej weszła ona w dialog z kulturą judaistyczną a później z tworzącym się chrześcijaństwem, czego przejawy znajdujemy już na kartach Biblii. Dialog ten nie zawsze przebiegał w sposób spokojny, jednak jego rezultaty w istotny sposób wpłynęły na formowanie się kultury europejskiej. W tym wykładzie pragnę przestawić dzieje spotkania różnych wizji świata, analizując teksty hellenistyczne, judaistyczne i chrześcijańskie z okresu od III w. p.n.e., do III w. n.e.
- M. Rosik, Kościół a Synagoga, Wrocław 2016.
- F. Manns, Jerusalem, Antioche, Rome. Jalons pour une theologie de l’Eglise de la circoncision, Milano 2009.
- M. Wojciechowski, Wpływy greckie w Biblii, Kraków 2012.
- W. Chrostowski, Między Synagogą a Kościołem, Kraków 2015.
- Mgr Maja Rogala
Wiedza o fotografii
Celem konwersatorium jest przekazanie wiedzy dotyczącej wybranych zagadnień dotyczących fotografii ( historia, teoria, estetyka). Zostanie też omówiona polska fotografia stanowiąca znaczący wkład w fotografię światową. Przedmiotem refleksji będzie też fotografia między innymi socjologiczna, chłopska, wernakularna i rodzinna. Celem zajęć jest także teoretyczne przygotowanie uczestniczących w nich studentów do umiejętnego wykorzystania wiedzy w praktyce zawodowej .
- Dr Barbara Olech
W kręgu kultury i tradycji żydowskiej
Przedmiotem konwersatorium będzie szeroko rozumiana tradycja i kultura żydowska. Omówione zostaną najważniejsze święta żydowskie, ich znaczenie dla kultury – także polskiej (przykłady literackie, fragmenty filmów). Przedstawione zostaną także najważniejsze nurty judaizmu (w tym chasydyzm). Odrębnym zagadnieniem będzie muzyka żydowska (w tym religijna – kantoralna, niguny oraz klezmerska i sefardyjska).
III r. I st. – opisy konwersatoriów sem. zimowy 2022/23
Student zobowiązany jest w roku akademickim zaliczyć trzy przedmioty –
dwa w semestrze zimowym, jeden w semestrze letnim.
ZAPISY NA PRZEDMIOTY DO WYBORU ODBĘDĄ SIĘ PRZEZ SYSTEM USOS OD DNIA 30.09.2022 R. OD GODZ. 10.00 DO 07.10.2022 R. DO GODZ. 12.00
Do wyboru dwa spośród czterech proponowanych w semestrze zimowym:
- Mgr Stanisław Derehajło
Instytucje kultury na Podlasiu: zarządzanie i pozyskiwanie funduszy
- Dr Sebastian Kochaniec
Gry wideo w perspektywie refleksji kulturowej. Ujęcie porównawcze
Celem zajęć jest wprowadzenie studentów w tematykę gier wideo: wskazanie na problemy teoretyczne związane z badaniem gier, ich na gatunki. Zajęcia łączą w sobie elementy konwersatorium i warsztatów interpretacyjnych. Spotkania poświęcone są różnym zjawiskom tekstowym i artystycznym zakorzenionym w grach wideo. Ich omawianie odbywa się w perspektywie porównawczej – w odniesieniu do tradycyjnych (analogowych) utworów i praktyk kulturowych. Kurs pomaga zrozumieć specyfikę zjawisk tekstowych przynależących do cyfrowej sfery kultury jaką są gry wideo, zdobyć nowe narzędzia interpretacyjne i zapoznać się ze stanem badań na temat nowych mediów.
Szczególnie uważnie będziemy przyglądać się grom wideo oraz ich wpływowi na kulturę współczesną pod kątem obecnych w grach aspektach posthumanizmu.
Na koniec semestru studenci przygotują prace pisemne, w których wykorzystają wiedzę i umiejętności nabyte w czasie trwania kursu.
- Dr Barbara Olech
Miejsce kultury w programach i działaniach trzeciego sektora (NGO – organizacji pozarządowych)
Przedmiotem konwersatorium będzie miejsce i rola kultury w programach i działaniach organizacji pozarządowych. W ramach zajęć przeanalizujemy sposoby promowania kultury przez poszczególne podmioty, formy animacji, zasięg oddziaływania, projektowane grupy docelowe działań. Przyjrzymy się i przeanalizujemy działalność niektórych stowarzyszeń.
- Mgr Karol Więch
Media w służbie moralności. Audiowizualna reprezentacja wzorców postępowania w czasie wojny.
W ramach 30 godzinnego konwersatorium zostaną omówione wybrane przykłady produkcji audiowizualnych potraktowanych jako aksjologiczna forma wypowiedzi na temat wojny. Szczególny akcent zostanie położony na kino polskie i zagraniczne. Wśród analizowanych filmów znajdą się niezależne produkcje dokumentalne, jak i filmy należące do kina głównego nurtu.
Celem konwersatorium jest próba przyjrzenia się zjawisku wojny z kulturowej perspektywy – jak była przedstawiana i rozumiana przez reżyserów, kto był adresatem filmów, jak może być odczytywana dzisiaj, jak wyglądał ich wpływ na decyzje polityczne i kulturowe widzów.
Poza materiałem audiowizualnym uczestnicy konwersatorium zaznajomią się z literaturą przedmiotu, umożliwiającą lepsze zrozumienie moralnego wymiaru działań wojennych i konfliktów zbrojnych w XX wieku.
I r. II st. – opisy konwersatoriów sem. zimowy 2022/23
Student zobowiązany jest w roku akademickim zaliczyć trzy przedmioty do wyboru –
dwa w semestrze zimowym, jeden w semestrze letnim.
ZAPISY NA PRZEDMIOTY DO WYBORU ODBĘDĄ SIĘ PRZEZ SYSTEM USOS OD DNIA 30.09.2022 R. OD GODZ. 10.00 DO 07.10.2022 R. DO GODZ. 12.00
Na zapisane zajęcia student chodzi od 03.10.2022 r.
Do wyboru DWA przedmioty spośród czterech proponowanych:
- Prof. Anna Kieżuń
Tematy kultury w mistrzowskich opowiadaniach
W ramach zajęć konwersatoryjnych proponuję czytanie mistrzowskich opowiadań pisarzy polskich dawnych i współczesnych z wykorzystaniem przede wszystkim kontekstów kulturowych, antropologicznych, a także filozoficznych i historycznych. Przyjmujemy, że dzieło literackie – w zgodzie z tzw. zwrotem kulturowym w humanistyce – jest źródłem wiedzy o człowieku i kulturze, inaczej mówiąc jest słownym obrazem kulturowego wymiaru egzystencji człowieka. Literatura ma silne związki z antropologią kultury i dlatego może interesować badacza kultury. Literatura może być postrzegana „w kategoriach dokumentu kultury”, ale zdecydowanie pozostaje osobną, oryginalną sztuką słowa i dzięki swoistości języka, konwencji ułatwia „zrozumienie ludzkiego zachowania i jego motywacji w odniesieniu do zakorzenionych w tradycji sposobów istnienia” (V. Petrarca). Tyle o punkcie wyjściowym konwersatorium, na którym pokusimy się o własną antologię opowiadań.
Przedmiotem literackim będą wybrane, wybitne, choć niekoniecznie powszechnie znane, opowiadania takich pisarzy, jak B. Prus, E. Orzeszkowa, H. Sienkiewicz, M. Dąbrowska, I. Iwaszkiewicz, B. Schulz, O. Tokarczuk, I. Amiel, A. Stasiuk (lista utworów zostanie uzgodniona). Przyjrzymy się, w jaki sposób klasycy i współcześni twórcy posługują się trafnym, skondensowanym słowem w celu odkrycia głębokich treści rzeczywistości kulturowej człowieka poszczególnego i uniwersalnego (tematy wywoławcze: miłość i namiętność, śmierć, czas, melancholia i przemijanie, dzieciństwo, młodość, starość, historia i codzienność, pamięć i tożsamość – w zależności od inwencji poznawczej i interpretacyjnej uczestników konwersatorium). Krótkie formy prozatorskie w perspektywie dorobku literackiego i kulturowego są warte uważnego czytania w momencie zbiorowego upomnienia się o powszechną kulturę słowa.
- Mgr Rafał Kuczyński
"Komunikacja-komuna-komunia. Techniczny, polityczny i teologiczny wymiar porozumienia"
Wspólny źródłosłów trzech, tytułowych terminów nie jest przypadkowy. Gwałtowne przyspieszenie technologiczne, którego doświadczamy od ponad stu lat sprawiło, iż dyskurs publiczny zdominowany został przez język technicznych uwarunkowań wymiany informacji, nie znaczy to jednak, że pozostałe wymiary komunikacji zupełnie zanikły. Co więcej, na przestrzeni dziejów wskazać możemy momenty, w których dominował inny język: czy to język praw naturalnych Rewolucji Francuskiej, czy cnoty obywatelskiej antycznego 'polis' w wymiarze politycznym, czy też żydowskiej idei komunii narodu wybranego, lub post-chrześcijański ateistyczny język Nietzschego w wymiarze teologiczno-metafizycznym. Dopiero takie poszerzone ujęcie problematyki komunikacji dać nam może właściwie pogłębiony wgląd w jej istotną, kulturową rolę i wyposażyć w narzędzia służące zrozumieniu innych kultur.
- Prof. dr hab. Antoni Mironowicz
Życie religijne na pograniczu cywilizacyjno-kulturowym
Tematyka ta obejmie, obok spraw dotyczących organizacji życia religijnego, życie monastyczne, analizę odziaływania ośrodków kultowych na wiernych, omówienie działalności duszpasterskiej, oświatowej i charytatywnej, opis kultury religijnej wyznawców Kościołów i związków wyznaniowych na pograniczu cywilizacyjno-kulturowym. Zajęcia pozwolą zweryfikować istniejące w nauce poglądy, wprowadzić do obiegu naukowego nowe dane, ukazać praktyki religijne duchowieństwa i wiernych oraz porównać je z innych Kościołami chrześcijańskimi. Poznanie życia i kultury religijnej społeczeństwa musi mieć charakter interdyscyplinarny. Przy realizacji zajęć zostaną wykorzystane metody stosowane w badaniach podstawowych (opisowa, komparatystyczna, analityczna, porównawcza, genealogiczna, statystyczna) i religioznawczych. W wielu przypadkach zastosuję metodę interpretacji, która pozwali w oparciu o wiedze teologiczną, socjologiczną, kulturoznawczą i historyczną wyjaśnić zachodzące na terenie pogranicza zjawiska religijne. Z tego powodu w zajęciach muszą być zastosowane różne formy analizy życia religijnego na pograniczu (historyczna, komparatystyczna, systematyka opisowa, typologia). Opis religijności wiernych pogranicza cywilizacyjno-kulturowego nastąpi w oparciu o różnorodne materiały źródłowe. Ukazany zostanie wpływ elit społecznych na fundacje nowych świątyń i klasztorów, czego wyrazem będzie ukształtowana struktura parafialna i ośrodki monastyczne. Opis życia religijnego na pograniczu cywilizacyjno-kulturowym posiada z tej perspektywy ważny element w poznaniu tożsamości wyznaniowej i kulturowej znajdujących się na tym terenie mieszkańców.
- Prof. Edward Kulikowski
Współczesne trendy w muzyce
- Ekspresjonizm
- Folklor w muzyce
- Witold Lutosławski, Henryk Mikołaj Górecki
- Inspiracje jazzowe w muzyce XX wieku
- Konkursy muzyczne
- Magia muzyki i słowa
- Muzyka i sacrum
- Niekonwencjonalne interpretacje muzyczne
- Krzysztof Penderecki, Wojciech Kilar
- Związki Rocka z muzyką klasyczną
- Muzyka i sport
- Preferencje twórcze w muzyce Karłowicza, Paderewskiego Szymanowskiego
- Inspiracje plastyczne w muzyce
II r. II st. – opisy konwersatoriów sem. zimowy 2022/23
Student zobowiązany jest w roku akademickim zaliczyć
jeden przedmiot do wyboru w semestrze zimowym.
ZAPISY NA PRZEDMIOTY DO WYBORU ODBĘDĄ SIĘ PRZEZ SYSTEM USOS OD DNIA 30.09.2022 R. OD GODZ. 10.00 DO 07.10.2022 R. DO GODZ. 12.00
Do wyboru jeden spośród dwóch proponowanych w semestrze zimowym:
- Dr Artur Gaweł
Rok obrzędowy na Podlasiu
Kultura ludowa regionu Podlasia wyróżnia się niezwykłym bogactwem dorocznych obrzędów i zwyczajów, co jest wynikiem zróżnicowania etniczno-narodowościowego i religijnego jego mieszkańców. Niewątpliwie wpływ na ten stan rzeczy miało położenie tego regionu między wschodnimi i zachodnimi Słowianami, a także ludami bałtyckimi. Tak jak wszystkie inne zjawiska w kulturze ludowej obrzędy i zwyczaje zmieniają się w czasie, można zaobserwować proces ich stałego zaniku i zubożenia. Podczas zajęć zostaną przedstawione zarówno zwyczaje i obrzędy, które już zaginęły, jak i te występujące współcześnie. Wszystkie zostaną zaprezentowane w klasycznym układzie, to jest zgodnie z podziałem na cztery pory roku. W pierwszej kolejności zostaną omówione zwyczaje i obrzędy zimowe, z najważniejszym świętem tej pory roku czyli Bożym Narodzeniem, zwanym niegdyś Godami. Obrzędowość wiosenna wyróżnia się swoim bogactwem na tle pozostałych pór roku. Święta obchodzone przez Słowian w tym czasie wiązały się z kultem odradzającej się po zimie przyrody, co jest szczególnie widoczne podczas święta Zielonych Świątek. Wśród świąt letnich na uwagę zasługuje wigilia św. Jana oraz święto Matki Boskiej Zielnej. Zostanie omówiona również bogata obrzędowość związana ze żniwami i dożynkami. Jesienią wspominano zmarłych, przy czym w chrześcijaństwie mówimy o święcie zmarłych, natomiast w przedchrześcijańskiej tradycji obchodzono dziady. Bazę źródłową zajęć będzie stanowić zarówno literatura przedmiotu, jak i wiadomości zebrane przez prowadzącego zajęcia podczas badań terenowych. W trakcie tych badań został zebrany również bardzo bogaty materiał ilustracyjny, który zostanie przedstawiony podczas wykładów. Zajęcia są skierowane do wszystkich osób zainteresowanych kulturą ludową Podlasia.
- Prof. Katarzyna Citko
Niepokój, niepewność, groza. Medialne obrazy świata współczesnego
Świat współczesny budzi niepokój, następują w nim szybkie zmiany powodujące niepewność jutra, zagrożenia związane z egzystencją człowieka wydają się narastać. Ludzie doświadczają kruchości i skończoności życia, nieprzewidywalności oraz niemożności kontrolowania, a nawet przewidywania przyszłości. Cywilizacja nie przyniosła świetlanego rozwoju społeczeństw, narastają konflikty, toczą się wojny, szerzy się terroryzm, totalitaryzm, mnożą się niebezpieczne ideologie. Wśród cywilizacyjnych źródeł narastającego niepokoju wymienić można konflikty zbrojne, katastrofy i kryzysy ekologiczne, globalne kryzysy finansowe, które wywołują biedę i ubóstwo, głód, bezrobocie, migracje wielkich grup społecznych i narodowościowych.
Wszystkim tym zagadnieniom przypatrują się media. Ukazują ich wizerunek, objaśniają, komentują, ale nierzadko też manipulują bądź nakręcają spiralę strachu.
Na zajęciach przyjrzymy się medialnym wizerunkom świata współczesnego, szczególnie tym, które wywołują w odbiorcach poczucie niepokoju, niepewności jutra, a nawet grozy. Poddamy analizie doniesienia prasowe, wiadomości telewizyjne i portali informacyjnych, obrazy filmowe i serialowe, media społecznościowe, blogi, gry komputerowe. Zastanowimy się, w jakim kierunku zdąża informacja przekazywana przez współczesne multimedia zdezorientowanemu, niepewnemu jutra odbiorcy: rzetelnego przekazywania wiadomości, szukania sensacji i newsów czy świadomego manipulowania w celu osiągnięcia konkretnych zamierzeń?
