Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

  • Prowadzi badania naukowe z zakresu kulturoznawstwa i filmoznawstwa. Jej główne zainteresowania badawcze skupiają się wokół zagadnień związanych z analizą i interpretacją twórczości filmowej reżyserów kina światowego, z problematyką emocji oraz wartości w sztuce i kulturze współczesnej oraz stykiem i przenikaniem sfery sacrum i profanum w kulturze współczesnej.
  • Jednolite pięcioletnie studia na kierunku: kulturoznawstwo ze specjalnością filmoznawczą ukończyła na Uniwersytecie Łódzkim w 1984 roku, broniąc pracę magisterską napisaną pod kierunkiem dr Jana Reka. Monografia była zatytułowana: Filmowe adaptacje „Przygód Alicji w Krainie Czarów” Lewisa Carrolla. W tym samym roku podjęła pracę na uczelni jako asystentka stażystka, a później asystentka, w Zakładzie Wychowania Estetycznego na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku. Obecnie jest zatrudniona w Zakładzie Kulturoznawstwa na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku.
  • W 1996 roku obroniła pracę doktorską pod tytułem: Interpretacja egzystencjalnych doświadczeń i kulturowych tradycji w filmach „Brzezina” i „Panny z Wilka” Andrzeja Wajdy, na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Promotorem w przewodzie doktorskim był prof. dr hab. Janusz Plisiecki.
  • W 2009 r. zaliczyła kolokwium habilitacyjne w oparciu o przedłożoną pracę zatytułowaną: Filmowy świat Pedra Almodóvara – uniwersum emocji na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego w Łodzi. Rada Wydziału jednogłośnie przegłosowała wniosek o nadanie tytułu doktora habilitowanego w zakresie literaturoznawstwa – filmoznawstwa. W 2010 roku Senat Uniwersytetu w Białymstoku mianował ją na stanowisko profesora nadzwyczajnego.
  • Jest autorką ponad 50 artykułów opublikowanych w pracach zbiorowych i czasopismach, wydała 6 książek. Po uzyskaniu tytułu doktora brała udział w wielu konferencjach, w tym także dwóch międzynarodowych: 2 – 5. IX. 1998 – 8th EECERA Conference „Early Childhood Education: New Challengers, New Teachers”, Santiago de Compostela, Hiszpania – z  referatem: Nuevas tecnologías audiovisuales en la educación preescolar oraz: 02 – 09. VII. 2005 – European Congress of Psychology 2005, Granada, Hiszpania – z  referatem: Issues of gender in the films of Pedro Almodóvar: social roles, identification, sexuality.
  • Należy do Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego (członek Komisji Rewizyjnej), Jest członkiem-założycielem oraz wiceprezesem Polskiego Stowarzyszenia Strategii Twórczych. Należy do Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” (Oddział Podlaski).
  • Jest wicedyrektorem Międzywydziałowego Instytutu Kulturoznawstwa i Sztuki (Wydział Filologiczny, Wydział Pedagogiki i Psychologii UwB) oraz kierownikiem Zakładu Kulturoznawstwa (Wydział Pedagogiki i Psychologii UwB).
  • Jest członkiem Komitetu Naukowego anglojęzycznego czasopisma Creativity.
  • Prowadziła wykłady na University of Cordoba, Faculty of Education, Spain oraz na Tuscia University, DISUCOM Department of Human, Communication and Tourism Sciences, Viterbo, Italy.
  • Prowadzi zajęcia ze studentami m.in. z przedmiotów: Wiedza o filmie, Kultura filmowa, Warsztaty filmowe, Formy ekspresji filmowej, Formy ekspresji literackiej, Estetyka, Teoria sztuki, Kinoterapia, Historia filmu powszechnego, Historia filmu polskiego, Teoria filmu, Film w kulturze, Metody analizy i interpretacji dzieła filmowego, Apokalipsa w Biblii i w filmie oraz seminaria magisterskie.

Najważniejsze publikacje:

 

  • Tradycja, kultura, egzystencja w „Brzezinie” i „Pannach z Wilka” Andrzeja Wajdy, Wyd. „Impuls”, Kraków 1998
  • Filmowy świat Pedra Almodóvara – uniwersum emocji, Wyd. Trans Humana, Białystok 2007
  • Las cuestiones del genero en las peliculas de Pedro Almodóvar, (en:) Encenando Gênero. Cultura, Arte e Comunicação, red. M. Neves Strey, M.E. Vernet Machado Wilke, R. de Alencar Rodrigues, V. Giusti Balestrin, Edipucrs, Porto Alegre, 2008
  • Moralność transwestyty i niedorozwiniętego. O postmodernistycznych grach z tradycyjnymi systemami wartości w filmach Pedra Almodóvara, (w:) „Kultura Popularna”, 2008 nr 2
  • K. Arcimowicz, K. Citko (red.), Wizerunki mężczyzn i kobiet w najnowszym filmie europejskim, Wyd. Trans Humana, Białystok, 2009
  • Juan José Bigas Luna; kino w oparach absurdu i seksu, (w:) Autorzy kina europejskiego VI, red. A. Helman, A. Pitrus, Fundacja KINO, Warszawa 2011
  • K. Citko, M. Morozewicz (red.), Autobiografizm w kulturze współczesnej, Wyd. Trans Humana, Białystok, 2012
  • Malowanie kamerą, (w:) „Przegląd Kulturoznawczy”, 2013 nr 4 (18)
  • Depictions of Death in Film, (in:) Death Education – The Importance of Medical Care, red. E. Krajewska-Kułak, A. Guzowski, W. Kułak, E. Rozwadowska, C. Łukaszuk, J. Lewko, Medical University of Białystok, Faculty of Health Sciences, Białystok 2013
  • „Without One Tree, a Forest Will Stay a Forest” by Dagmara Drzazga As a Religious and Historical Documentary, (in:) “Images” no. 24 (vol. 15), 2014
  • Antropologia obrazu jako myślenie hermeneutyczne w badaniach nad filmem, (w:) Film i media – przeszłość i przyszłość. Kontynuacje, red. A. Gwóźdź, M. Kempna-Pieniążek, Biblioteka Kwartalnika Filmowego, Warszawa 2014
  • „And what is a beautiful poem”? Reflections of a poet on Vlad Petre Glăveanu’s “The Psychology of Creativity: A Critical Reading” (in:) „Creativity”, Volume 2, Issue 1 (Jun 2015)
  • „Bitwa w niebie”, czyli marzenia meksykańskiego szofera, (w:) Kultura pragnień i horyzonty noeliberalizmu, red. W.J. Burszta, A. Kisielewski, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2015
  • O wartościach i wartościowaniu w kinie, (w:) „Ars Inter Culturas”, 2016 nr 5
  • „Sacrum i profanum” w kinie Carlosa Reygadasa (w:) M. Sokołowski (red.), Blask religii. Media w poszukiwaniu sacrum i autorytetów, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2016
  • "A czymże jest piękny poemat, jeśli nie z lekka podretuszowanym obłędem?" Refleksja (i autorefleksja) o twórczości poetyckiej, (w:) G. Habrajska, J. Ślósarska (red.) Strategie twórcze w działaniu, Wyd. Primum Verbum, Łódź 2016
  • Wątki autobiograficzne w „Post tenebras lux” Carlosa Reygadasa, (w:) A. Ogonowska (red.), Kino, film, psychologia, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2017
  • Adamski Tomasz, Arcimowicz Krzysztof, Citko Katarzyna, Kępa Ewa, Świat wartości i jego reprezentacje we współczesnych filmach i serialach, „Veda”, Warszawa: 2017

Tomiki wierszy:

 

  • Zielnik niedokończony, Stowarzyszenie Literackie im. K.K. Baczyńskiego, Łódź 1991
  • Ptasie pismo, Trans Humana, Białystok 2004
  • Post tenebras Lux, Trans Humana, Białystok 2014 – nagroda literacka Orfeusz Mazurski 2015 za najlepszy tom roku
  • Tryptyk z trzema sonetami, Veda, Warszawa 2016

Wybrane publikacje pracowników Instytutu Studiów Kulturowych

 

Monika Kostaszuk-RomanowskaKostaszuk Romanowska K
Współczesny polityczny teatr romantyczny. Realizacje, dyskusje, kontrowersje.

 

Książka Moniki Kostaszuk-Romanowskiej zapowiada się jako ważne wydarzenie we współczesnej refleksji nie tylko nad teatrem, ale i nad rodzimą kulturą, której istotną część stanowi „paradygmat romantyczny”. Waga tej publikacji wynika nie tylko z oczywistych kompetencji, wiedzy i talentów (także pisarskich) Autorki, ale też z odwagi, z jaką w monografii naukowej wkracza na pole minowe współczesnych zjawisk teatralnych, oraz z wyrazistości tez, które formułuje. Podejrzewam, że wiele badaczek nie odważyłoby się na związane z tym ryzyko, wycofując się w obszary bezpieczniejsze, albo też ograniczając do teatrograficznych wyliczeń i ostrożnych wypisów z recenzji. Pani Kostaszuk-Romanowska tymczasem tworzy mocną, autorską analizę i interpretację zjawisk, które miały miejsce w tyle co zakończonej dekadzie. Nie czekając, aż temat się „ucukruje” i „uleży”, podejmuje próbę rzetelnej, naukowej analizy mającej dowieść mocno i klarownie sformułowanych, ważnych tez dotyczących teatru i życia społecznego w Polsce lat 2010–2020. (…) Lektura jej książki jest jak wędrówka za przewodniczką, która wie, gdzie i dlaczego idzie, i jest świetnie przygotowana, by pokazać interesujące ją obiekty z przyjętej perspektywy.
Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Kosińskiego (UJ)

Monika Kostaszuk-Romanowskadeziluzja monika
Deziluzja w dramcie. Rozważania teoretyków i praktyki dramaturgiczne Juliusza Słowackiego

 

Książka dr Moniki Kostaszuk-Romanowskiej odznacza się rzadko spotykaną precyzyjnością przemyśleń, wyłożonych przejrzyście i elegancko. Autorka wykorzystała w niej swoje szerokie i niezbyt często łączące się kompetencje: teoretyka literatury, teatrologa, znawcy romantyzmu i twórczości Słowackiego, dodając do nich zmysł krytyczny, umiejętność syntezy i subtelność analiz. Problematykę rozprawy na pierwszy rzut oka można umieścić w od dawna eksplorowanym kręgu rozważań o teatralnej formie polskiego dramatu romantycznego, nad którym – zwłaszcza nad arcydziełami trójcy wieszczów – zaciążyło „fatum niesceniczności”. Jednakże w książce o deziluzji Autorce udało się ustanowić własne pole badawcze – w dramatach romantycznych dostrzegła swoistą, nową formę, ukształtowaną przez, jak określa to trafnie we wstępie, „przymusową swobodę twórczą” – teatralność i zarazem świadomość braku dostępu do sceny. W przypadku Słowackiego dr Kostaszuk-Romanowska wychwyciła zjawisko swoistej gry poety z teatralizacją, wzięcie jej w „autotekstowy nawias”, zamierzając prześledzić, jak „rezygnacja z kreowania w dziele złudzenia prawdziwości paradoksalnie zbliża dzieło do prawdy”, szczególnej „prawdy aktu tworzenia, statusu twórcy”, jego światoobrazu i poglądów na sztukę. Taka autotematyczna, a zarazem radykalnie przewartościowująca mity perspektywa, zbliża dzieło Słowackiego do debat dwudziestowiecznej awangardy. (Z Recenzji dr hab. Elżbiety Kiślak, prof. IBL PAN)

Karolina WierelWierel Publikacja1
Księga w nie-ludzkim świecie. Motyw Księgi w postapokaliptycznych przekazach literackich 
i filmowych przełomu XX i XXI wieku

(…) osią książki, głównym wektorem zawartych w niej rozważań i analiz, jest motyw Księgi, różne formy jego obecności, w różnych postaciach, w utworach badanego nurtu. Śledząc ten watek autorka przekonująco dowodzi zaskakującej żywotności motywu, który w świecie nowych mediów mógłby wydawać się anachroniczny, tymczasem okazuje się zwornikiem wielu ważnych treści „wyobraźni postapokaliptycznej”, wehikułem zdolnym do przenoszenia do świata „po końcu” tradycyjnych struktur poznania i otwartym na takie ich przekształcenia, by odpowiadały na wyzwania radykalnie nowych doświadczeń (…).
(Z recenzji prof. dr. hab. Grzegorza Godlewskiego Instytut Kultury Polskiej, UW)

 

Olchanowski Publikacja1

Tomasz Olchanowski
Kultura ponowoczesna w perspektywach antropologii politeistycznej
Termin antropologii politeistycznej zrodził się oczywiście wraz z lekturą pism Hillmana, jak też dzięki wizjom greckich filozofów przedsokratejskich, wizjom Platona, neoplatoników, także tych, których zwiemy neoplatonikami renesansowymi. Antropologia politeistyczna więcej zawdzięcza wielkiej literaturze niż poglądom skostniałych akademików. Scala to, co zostało rozdzielone, jednocześnie zostawiając temu, co scala, autonomię. Scala filozofię z psychologią, pedagogikę z kulturoznawstwem czy twórczość artystyczną z socjologią. Pedagog czy psycholog nie może być tylko i wyłącznie człowiekiem nauki, obojętnie czy teoretykiem, czy praktykiem, lecz również powinien każdego dnia odkrywać w sobie duszę artysty. Inaczej skostnieje, a wtedy nieustannie powtarzać będzie te same błędy, które przed nim popełnili inni.

 

  • KULTURA I SZTUKA U PROGU XXI WIEKU
  • INTERMEDIALNOŚĆ W KULTURZE KOŃCA XX WIEKU
  • Słowo w kulturze mediów
  • Przyszłość języka
  • Między powtórzeniem
  • Przyszłość tradycji
  • dr Karolina Wierel
  • ARTYSTÓW GRY Z KULTURĄ
  • NA STYKACH KULTUR I MEDIÓW
  • Sztuka i nie-sztuka
  • SPEKTAKLE ZMYSŁÓW
  • Mity, legendy i historia
  • ESTETYKA ROCKA
  • Film w twórczości Struga
  • KULTURY TRADYCYJNE A KULTURA GLOBALNA
  • DESIGN
  • PRYMITYWIZM W SZTUCE AWANGARDY
  • FILMOWY ŚWIAT PEDRA ALMODOVARA
  • HISTORIE WYDOBYTE Z CIENIA
  • FILMOWE CZYTANIE KULTURY
  • POLSKIE TELE-SAGI
  • DYSKURSY O PŁCI I RODZINIE W POLSKICH TELESAGACH
  • METAFIZYKA I ETYKA SAMUELA CLARKE'A
  • BOHATER IDOL OSOBOWŚĆ MEDIALNA
  • DEUS EXPLICATUS
  • OBRAZ MĘŻCZYZNY W POLSKICH MEDIACH