|
Monika Kostaszuk-Romanowska
Współczesny polityczny teatr romantyczny. Realizacje, dyskusje, kontrowersje.
Książka Moniki Kostaszuk-Romanowskiej zapowiada się jako ważne wydarzenie we współczesnej refleksji nie tylko nad teatrem, ale i nad rodzimą kulturą, której istotną część stanowi „paradygmat romantyczny”. Waga tej publikacji wynika nie tylko z oczywistych kompetencji, wiedzy i talentów (także pisarskich) Autorki, ale też z odwagi, z jaką w monografii naukowej wkracza na pole minowe współczesnych zjawisk teatralnych, oraz z wyrazistości tez, które formułuje. Podejrzewam, że wiele badaczek nie odważyłoby się na związane z tym ryzyko, wycofując się w obszary bezpieczniejsze, albo też ograniczając do teatrograficznych wyliczeń i ostrożnych wypisów z recenzji. Pani Kostaszuk-Romanowska tymczasem tworzy mocną, autorską analizę i interpretację zjawisk, które miały miejsce w tyle co zakończonej dekadzie. Nie czekając, aż temat się „ucukruje” i „uleży”, podejmuje próbę rzetelnej, naukowej analizy mającej dowieść mocno i klarownie sformułowanych, ważnych tez dotyczących teatru i życia społecznego w Polsce lat 2010–2020. (…) Lektura jej książki jest jak wędrówka za przewodniczką, która wie, gdzie i dlaczego idzie, i jest świetnie przygotowana, by pokazać interesujące ją obiekty z przyjętej perspektywy.
Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Kosińskiego (UJ)
Monika Kostaszuk-Romanowska
Deziluzja w dramcie. Rozważania teoretyków i praktyki dramaturgiczne Juliusza Słowackiego
Książka dr Moniki Kostaszuk-Romanowskiej odznacza się rzadko spotykaną precyzyjnością przemyśleń, wyłożonych przejrzyście i elegancko. Autorka wykorzystała w niej swoje szerokie i niezbyt często łączące się kompetencje: teoretyka literatury, teatrologa, znawcy romantyzmu i twórczości Słowackiego, dodając do nich zmysł krytyczny, umiejętność syntezy i subtelność analiz. Problematykę rozprawy na pierwszy rzut oka można umieścić w od dawna eksplorowanym kręgu rozważań o teatralnej formie polskiego dramatu romantycznego, nad którym – zwłaszcza nad arcydziełami trójcy wieszczów – zaciążyło „fatum niesceniczności”. Jednakże w książce o deziluzji Autorce udało się ustanowić własne pole badawcze – w dramatach romantycznych dostrzegła swoistą, nową formę, ukształtowaną przez, jak określa to trafnie we wstępie, „przymusową swobodę twórczą” – teatralność i zarazem świadomość braku dostępu do sceny. W przypadku Słowackiego dr Kostaszuk-Romanowska wychwyciła zjawisko swoistej gry poety z teatralizacją, wzięcie jej w „autotekstowy nawias”, zamierzając prześledzić, jak „rezygnacja z kreowania w dziele złudzenia prawdziwości paradoksalnie zbliża dzieło do prawdy”, szczególnej „prawdy aktu tworzenia, statusu twórcy”, jego światoobrazu i poglądów na sztukę. Taka autotematyczna, a zarazem radykalnie przewartościowująca mity perspektywa, zbliża dzieło Słowackiego do debat dwudziestowiecznej awangardy. (Z Recenzji dr hab. Elżbiety Kiślak, prof. IBL PAN)
Karolina Wierel
Księga w nie-ludzkim świecie. Motyw Księgi w postapokaliptycznych przekazach literackich
i filmowych przełomu XX i XXI wieku
(…) osią książki, głównym wektorem zawartych w niej rozważań i analiz, jest motyw Księgi, różne formy jego obecności, w różnych postaciach, w utworach badanego nurtu. Śledząc ten watek autorka przekonująco dowodzi zaskakującej żywotności motywu, który w świecie nowych mediów mógłby wydawać się anachroniczny, tymczasem okazuje się zwornikiem wielu ważnych treści „wyobraźni postapokaliptycznej”, wehikułem zdolnym do przenoszenia do świata „po końcu” tradycyjnych struktur poznania i otwartym na takie ich przekształcenia, by odpowiadały na wyzwania radykalnie nowych doświadczeń (…).
(Z recenzji prof. dr. hab. Grzegorza Godlewskiego Instytut Kultury Polskiej, UW)
Tomasz Olchanowski
Kultura ponowoczesna w perspektywach antropologii politeistycznejTermin antropologii politeistycznej zrodził się oczywiście wraz z lekturą pism Hillmana, jak też dzięki wizjom greckich filozofów przedsokratejskich, wizjom Platona, neoplatoników, także tych, których zwiemy neoplatonikami renesansowymi. Antropologia politeistyczna więcej zawdzięcza wielkiej literaturze niż poglądom skostniałych akademików. Scala to, co zostało rozdzielone, jednocześnie zostawiając temu, co scala, autonomię. Scala filozofię z psychologią, pedagogikę z kulturoznawstwem czy twórczość artystyczną z socjologią. Pedagog czy psycholog nie może być tylko i wyłącznie człowiekiem nauki, obojętnie czy teoretykiem, czy praktykiem, lecz również powinien każdego dnia odkrywać w sobie duszę artysty. Inaczej skostnieje, a wtedy nieustannie powtarzać będzie te same błędy, które przed nim popełnili inni.
| 
